BUKIETY,
WIĄZANKI OKOLICZNOŚCIOWE
Wiązanka
to najczęściej wykonywany wyrób florystyczny. Wiązanką
(bukietem) nazywa się układ związanych ze sobą kwiatów ciętych
lub gałązek (dawniej uważano, że co najmniej trzech), ewentualnie
z dodatkiem ciętej zieleni, z której można zrezygnować, jeśli
kwiaty mają własne zdrowe i dekoracyjne liście. Wymaga znajomości
zasad układania kwiatów i sprawności manualnej twórcy. Od XVI w.
wykonuje się bukiety pełniejsze, przypominające wyglądem
miniaturowy krzew.
Krótka
historia wiązanek:
Starożytny
Egipt – podczas uroczystych procesji noszono długie drążki
owinięte kwiatami.
Rzym
– popularne były wiązanki (wiązki) kwiatów fasciculus
florum.
Francja
pocz. XIXw. - ogrodnicy-artyści udoskonalili proste, barwne wiązanki
tworząc bouquet.
Bukiet
biedermeierowski – powstał dzięki wprowadzeniu do florystyki
drutu; jego ostatni, największy okrąg wygięty był pod kątem
prostym do pierwszego, pionowego.
Bukiet
makartowski – zgodny z duchem nowego nurtu w sztuce, luźny,
tworzony z wykorzystaniem liści, suszonych traw i piór. Jego idea
przetrwała w wiązance niemieckiej – naturalna wiązanka ze
świeżych kwiatów, jednakowych lub różnorodnych, układanych w
sposób swobodny i niewymuszony, tak by powstał dość zwarty,
okrągły bukiet, którego łodygi związuje się na tyle mocno, aby
nie były możliwe zmiany w kompozycji.
Wiązanka
kwiatów miała i nadal ma znaczenie w życiu osobistym i społecznym.
Umożliwia przekazanie w prosty i bezpośredni sposób różnych
uczuć, radości, wdzięczności, szacunku itd. Podkreśla uroczysty
charakter spotkań i świąt. Służyła celebrowaniu obyczajów,
zdobiła kapliczki, domy mieszkalne i miejsca pracy. Od dawna
wręczana była podczas szczególnych okazji, również dzisiaj jest
ogólnie uznawanym podarunkiem z okazji: imienin, urodzin,
odniesienia sukcesu itp.
Wiązanka
jest często podarunkiem, a odpowiednio dobrana nadaje we właściwym
momencie godną oprawę obchodzonej uroczystości, zgodnie z
właściwymi kryteriami uwzględniającymi m. in. symbolikę i
wywodzącymi się z tradycji. Przy podejmowaniu gości zagranicznych
zwraca się uwagę, aby wiązanka składała się z kwiatów o
barwach narodowych danego kraju. Można także wykonać bukiet z
jednobarwnych, szlachetnych kwiatów ciętych i ozdobić go wstążkami
o barwach narodowych kraju gości oraz gospodarzy. Bywają także
tradycje, często niepisane, które należy uwzględniać
przygotowują wiązanki na oficjalne uroczystości.
W
sytuacjach osobistych zazwyczaj stosuje się klasyczne kryteria:
-
kwiatami czerwonymi wyraża się niezobowiązującą uprzejmość
(także miłość);
-
barwy pastelowe, delikatne, jasne, ale też wesołe i jaskrawe,
pasują do bukietów dla ludzi młodych, gdyż wyrażają młodzieńczą
radość życia;
-
wiązanki o przytłumionych odcieniach, stonowane, a nawet dostojne
podkreślają indywidualność obdarowanej osoby w średnim i
starszym wieku.
Materiałem
roślinnym odpowiednim do sporządzania wiązanek są właściwie
wszystkie kwiaty cięte dostępne w kwiaciarni. Urozmaiceniem mogą
być bardzo różnorodne dodatki zarówno te kupowane, jak i zbierane
na działkach, łąkach i przy drogach.
Obecność
liści w bukiecie pozwala zachować równowagę pomiędzy kwiatami, a
miejscem wiązania, tworzą one dla kwiatów piękne zielone tło,
którego trwałość przewyższa pozostałe elementy wiązanki.
Liście doskonale wypełniają puste miejsca między kwiatami. Poza
powszechnie stosowanymi liśćmi anturium, monstery, różnych
paproci i pędów ruszczyka, orzecha, roślin doniczkowych
(kordylina), godne polecenia są także liście bylin uprawianych w
ogrodach w tym: begonii, przywrotnika, trzmieliny, czyśćca, ruty,
rutewki, języczki i funkii.
Modnym
dodatkiem do bukietów stał się dziurawiec ozdobny, którego
głównym elementem dekoracyjnym są trzykomorowe, wielonasienne
torebki w kolorze koralowym, brązowym, zielonym lub kremowym. W
letnich bukietach można spotkać bardzo efektowne baldachy kopru i
arcydzięgla, a także kuliste kwiatostany pora lub czosnku oraz
ogromne bogactwo ozdobnych traw. W ramach poszukiwania oryginalnych
dodatków sięgnięto również do ziół, nadających wiązance
niezwykły zapach (lawenda, szałwia, mięta, macierzanka, rozmaryn,
bylica).
Efektownie i niecodziennie wyglądają w bukietach różnorodne kwiatostany o owocostany. W sezonie jesiennym poleca się jako dodatek drobne owoce na gałązkach: irgi, kaliny, rajskiej jabłoni, berberysu, derenia, ognika, ostrokrzewu, głogu, róży, aronii, mahonii, miechunki, trzmieliny, śnieguliczki, powojnika, lnu i in.
Przygotowanie
kwiatów do sporządzenia wiązanki/bukietu.
Bukiet
nie powinien sprawiać przykrych niespodzianek obdarowanemu, dlatego
materiał, z którego jest wykonany powinno się odpowiednio
przygotować:
-
usunąć brudzące pylniki z kwiatów: lilii, zwartnicy i czasami
gloriozy;
-
usunąć wszystkie kolce róż;
-
zabezpieczyć użyte druty (owinąć taśmą lub przyciąć krócej
niż łodygi);
-
owinąć końce łodyg (taśmą, papierem, celofanem) zwłaszcza w
przypadku roślin barwionych.
Przygotowanie
miejsca pracy.
Przed
przystąpieniem do wykonania bukietu należy przygotować rośliny,
narzędzia i środki pomocnicze.
Narzędzia
takie jak nóż, sekator, nożyczki itp. (czyste i naostrzone) muszą
znajdować się w zasięgu ręki. Podobnie rafia, taśmy
florystyczne, wstążki, papier itd.
Kwiaty
przywozi się do kwiaciarni w pęczkach, często pakowane w papier,
celofan lub karton. Trzeba je rozpakować, oczyścić, podciąć i
wstawić do wody. Kwiaty o zdrewniałych pędach wstawia się do wody
głęboko, natomiast te o pędach mięsistych, łatwo gnijących –
na kilka centymetrów. Kwiaty, których nie zużyje się od razu –
umieszcza się w chłodni. Żeby przedłużyć trwałość stosuje
się odżywki.
Wykończenie
bukietu
Do
wiązania wykorzystuje się rafię (naturalną można przed wiązaniem
zwilżyć – schnąc skurczy się i będzie lepiej trzymać).
Miejsce wiązania owija się taśmą florystyczną lub materiałem
dekoracyjnym (wstążką, kokardą, sznurkiem, wąskim liściem,
pęczkiem trawy, słomy lub delikatnych gałązek).
Poza
materiałem roślinnym używa się czasem innych elementów
dekoracyjnych: patyczków, piór, pereł, korali, kryzy z kolorowego
papieru i wiele innych.
Popularne
jest wykorzystanie wykonanych przez florystę konstrukcji do
bukietów. Zrobione z różnych materiałów, często są to pędy
np.: wierzby, derenia, winorośli, brzozy, patyczki mikado. Dostępne
są także gotowe, różnej wielkości i formy np.: rożki, gniazdka,
trójkąty, drabinki i in.
Układanie
spiralne
Spiralny
układ umożliwia łatwe wkładanie i wyjmowanie roślin bez zmiany
położenia pozostałych elementów.
Osoby
praworęczne trzymają kwiaty w lewej dłoni, prawą ręką dokładamy
elementy i korygujemy ich układ. Układanie zaczyna się od kwiatów
mających znaleźć się w środku bukietu, który trzymany jest
między kciukiem, a palcem wskazującym i środkowym. Kolejne kwiaty
dokłada się ukośnie (łodygi mają się krzyżować) główkami na
lewo w górę, końcówkami na prawo w dół. W miarę układania
powoli obracamy bukiet, żeby dokładanie odbywało się
równomiernie. Kwiaty o pokroju strzelistym umieszcza się w środku
bukietu, opuszczające się (zwisające) – na zewnątrz, a zwarte,
okrągłe formy lub bogate kwiatostany oraz liście – w głębi.
Najwęższe miejsce w bukiecie znajduje się w dłoni trzymającej go
i nazywa się punktem zwrotnym spirali – w tym miejscu wiąże się
bukiet. W tym celu dwu- trzykrotnie owijamy miejsce tuż powyżej
trzymającej dłoni. Delikatne i kruche łodygi należy wiązać
ostrożnie. Po związaniu nożem podcinamy łodygi na skos.
Dobrze
wykonany bukiet powinien sam stać, a trzymanie za jedną łodygę
nie powinno powodować przesuwania.
Układanie
paralelne (równoległe)
W
tym układzie łodygi od miejsca wiązania, do dołu stykają się ze
sobą na całej długości. Powyżej rośliny tworzą kompozycję
przestrzenną wykorzystując ciekawy, zróżnicowany pokrój. Bukiety
równoległe wykonuje się głównie z roślin o pokroju strzelistym
lub z silnymi akcentami na bezlistych łodygach i pędach na tyle
grubych, aby związane w pęczki mogły sztywno stać. Takie proste,
linearne pęki wykonane np. z pędów bambusa, zboża, skrzypu,
derenia można uzupełniać i wzbogacać roślinami opadającymi lub
powykrzywianymi np. czosnkiem ozdobnym, zachowując dominację
pionowych linii. Bukiety paralelne najlepiej prezentują się w
wysokich, przezroczystych wazonach, na talerzach lub w płaskich
misach (pędy muszą być bardzo starannie, równo przycięte).
Sporządzenie
wiązanki paralelnej wymaga siły, zręczności i wytrwałości.
Osoby praworęczne trzymają bukiet w lewej dłoni, prawą dokładając
kolejne elementy, prosto, tak aby łodygi równolegle przylegały do
siebie. Doświadczony florysta układa wiązankę w ręku bez
odkładania jej. Przy mniejszej wprawie można stosować wiązanie
stopniowe, które pozwala odłożyć bukiet w trakcie wykonywania go.
Można związywać pędy gumką na poszczególnych etapach – takie
wielokrotne wiązanie zapewnia dodatkową stabilność. Na koniec
należy wykonać najpierw wiązanie techniczne – łączące
elementy tak, by razem mocno się trzymały. To wiązanie maskuje się
wiązaniem ozdobnym, do którego wykorzystuje się taśmy ozdobne,
sznury, druty, koraliki, liście i in.
Wiązanka
okrągła
Zazwyczaj
układana spiralnie z kwiatów o tej samej wysokości, które są
rozchylone na wszystkie strony. Pomiędzy kwiatami zachowane są
regularne odstępy, barwy rozłożone równomiernie, zieleń
odpowiednio dobrana i użyta. Układanie zaczyna się od środka,
dokładając kolejne rośliny wokół. Wykończeniem tego rodzaju
bukietu zazwyczaj jest kryza. Wiązanką okrągłą jest także
bukiet biedermeierowski.
Wiązanka
jednostronna
Posiada
stronę frontową i tylną. Sprawia wrażenie pionowej i
wyprostowanej, a jej opływowy kontur powstaje dzięki układowi
kwiatów. Sposób układania, trzymania i wiązania jest taki sam,
jak w przypadku wiązanki okrągłej. Tylną stronę budują wyższe
kwiaty, które stopniowo są coraz krótsze i nachylają się ku
przodowi. Układanie rozpoczyna się od kwiatu o najdłuższej,
prostej łodydze, który tworzyć będzie wierzchołek. Układ
kwiatów jest swobodny, a odstępy nieregularne. Barwy jaśniejsze
znajdują się wyżej, a ciemniejsze w środkowej części.
Najmniejsze kwiaty i pąki umieszcza się w górnej części, kwiaty
duże – w środkowej, a średnie – nieregularnie wokół dużych.
Zieleń stanowi przede wszystkim tło dla bukietu, dodana z przodu –
wykańcza kompozycję podkreślając trójwymiarowość (czasem
przysłaniając wiązanie).
Wiązanki
luźne
Charakteryzują
się wolną przestrzenią wokół poszczególnych kwiatów, przy
zróżnicowanej długości łodyg. W górnej części bukietu
umieszcza się kwiaty jasne, strzeliste, wysmukłe i w pąkach,
natomiast w dolnych partiach – ciemne, duże i rozwinięte. Układ
łodyg spiralny, z zachowaniem złotego podziału.
Do
wiązanek luźnych zalicza się:
-
wiązankę francuską
-
wiązankę angielską
-
wiązankę wiedeńską
Wiązanki
ciężkie (zwarte)
Charakteryzują
się dużym ciężarem oraz zwartą, zabudowaną formą. Należą do
nich:
-
wiązanka biedermeierowska
-
duże bukiety spiralne i paralelne
-
wiązanki pogrzebowe.
Wiązanka
biedermeierowska zmodyfikowana charakteryzuje się luźniejszym
układem roślin, swobodniejszym doborem materiału, kryzą np.
roślinną zamiast z tkaniny. Może być wykonana z samych główek
na drutach, lub być bukietem o spłaszczonej formie, z której
wyrasta pojedynczy kwiat lub grupa kwiatów. Stosowanie dodatków
nieroślinnych uatrakcyjnia kompozycję (np. muszle, korale, figurki
ceramiczne i drewniane, elementy papierowe i in.)
Wiązanka
strukturalna
(wersja
bukietu biedermeierowskiego)
oprócz
kwiatów, do wykonania jej używa się innych materiałów,
tworzących specyficzną strukturę bukietu. Mogą to być różnego
rodzaju plecionki, kawałeczki pociętych pędów, grupy drobnych
owoców i traw, czy kępki mchu na drucikach. Do wykonania jej często
stosuje się mikrofon.
Bukiet
standardowy
(prosty)
wyjściowa forma do innych rodzajów bukietów. Składa się z kilku
kwiatów i niewielkiej ilości zieleni dekoracyjnej. Najczęściej ma
kształt wrzeciona i jest wykonywana z najpopularniejszych kwiatów
sprzedawanych w kwiaciarni: róż, gerber, goździków, frezji,
chryzantem. Do jego ułożenia używa się przeważnie jednego
rodzaju kwiatów. Jest to typ wiązanki, którą florysta musi
opanować do perfekcji.
Bukiet
dekoracyjny
czyli ozdobny wypełniony jest materiałem roślinnym i
ewentualnie upiększającymi drobiazgami, takimi jak: koraliki,
piórka, muszelki. (Jest to nowoczesny typ w odróżnieniu od
klastycznego podziału na lekkie i ciężkie.)
Bukiety
mieszane
wzorem
dla nich jest kształt krzewu i mają zróżnicowane formy. Wyróżnia
się kilka typów:
Bukiet
w kształcie kuli – półkolista forma w górnej części (¾
kuli). Wierzch stanowią kwiaty jednakowej długości, układane na
różnych poziomach, a spód wypełniany jest mchem, liśćmi,
fragmentami pędów.
Bukiet
łukowaty – kształt owalny (połowa owalu lub wrzeciona
umieszczona poziomo w stosunku do łodyg). Często układany jest na
konstrukcji stanowiącej oparcie dla roślin.
Bukiet
spływający – powstaje z układania kwiatów w kształt kolisty, a
uzupełnia się go elementami (takimi jak: bluszcze, trawa
niedźwiedzia, szparag pierzasty) spływającymi wzdłuż rączki –
symetrycznie lub asymetrycznie.
Bukiet
asymetryczny – daje największe możliwości dla twórczej
wyobraźni florysty. Konieczne jest zachowanie odpowiednich proporcji
i równowagi w układaniu zamierzonej asymetrii.
Bukiet
leżący – jego kształt przypomina kroplę. Jest to forma z jednej
strony wydłużona i płynna, natomiast z drugiej – krótka i
krzaczasta. Łodygi układane są początkowo płasko i stopniowo
podnoszone w górę, w ten sposób stanowią podstawę (spód) dla
całej kompozycji.
Bukiet
w kształcie kropli – polega na łączeniu kwiatów o okrągłych
formach z wydłużonymi kwiatostanami w taki sposób, aby górna
część stanowiła wydłużony kształt, rozszerzający się
stopniowo ku dołowi.
Bukiet
stojący – może to być dowolny typ ww wiązanki pod warunkiem, że
dolna ich część będzie solidna, a łodygi zostaną ułożone tak,
że utworzą powierzchnię płaską, mogącą samodzielnie ustać np.
w płaskim naczyniu.
Bukiet
z rusztowaniem lub bukiet na konstrukcji – tworzony jest na
uprzednio przygotowanym „szkielecie”, wykonanym z np.: patyczków,
drutów, siatki. Jego konstrukcja zaopatrzona jest w uchwyt do
trzymania w dłoni. Elementy wiązanki układa się spiralnie
wkładając łodygi w otwory rusztowania.
Bukiet
w formie kopuły – jest rodzajem wiązanki biedermeierowskiej, ale
zmodyfikowanej w taki sposób, aby używając dużej ilości
materiału roślinnego zachować kształt kopuły, przy równoczesnym
rozluźnieniu elementów roślinnych i pominięciu układu w
okółkach.
Bukiet
bujny okrągły – składa się z różnorodnego materiału
roślinnego o różnej długości. Może przypominać kształtem
nieregularną kulę, owal, kopułę lub łuk.
Bukiet
rytmicznie rozczłonkowany – powstaje, gdy układany materiał
roślinny jest powtarzany rytmicznie. Powierzchnia takiej wiązanki
jest zróżnicowana, a cała kompozycja kształtem może przypominać
kroplę, owal lub kulę.
WIĄZANKI/BUKIETY OKOLICZNOŚCIOWE
Pęczki
kwiatów
wykonuje
się z roślin tego samego gatunku, podobnej długości, układając
równolegle. Główki kwiatów tworzą na ogół kopułę. Pęczki
dekoruje się innymi roślinami lub dobranymi ozdobami (np. wiązadła
oddziałujące graficznie, lub wianuszki zakładane na łodygi albo
długie, wąskie liście). Korzystnie eksponuje się je w wysokich
szklanych wazonach lub płaskich misach.
Wiązanka
graficzna – paralel
z
równolegle ułożonymi łodygami. Pasują do niej kwiaty o ciekawych
formach graficznych (np. anturia, orchidee, helikonie, strelicje,
protee). Rośliny tnie się po kilka sztuk na tę samą długość,
tworząc grupy o zróżnicowanej średnicy. Kompozycję tę można
wykonywać etapami, wiążąc poszczególne grupy gumkami
(podwójnie), a następnie dokładając atrakcyjne, zróżnicowane
formy roślinne (wsuwając za gumkę). Gotowy bukiet związuje się
rafią, którą można ozdobnie zamaskować. Bukiet stawia się na
kenzanie w płytkim naczyniu.
Bukiet
formalno – linearny
jest
to układ graficzny, w którym ułożenie łodyg przestaje być
najważniejsze, a kompozycję zaczyna się od wykonania zarysu formy
– najczęściej za pomocą dużych gałęzi. Nie zawiera ona zbyt
wielu elementów. Linie roślin otacza wolna przestrzeń, w której
się przecinają. W ten sposób eksponowana jest uroda wszystkich
użytych kwiatów.
Źródło:
A. Nizińska „ABC florystyki”
J. Szendel „Artystyczne układanie roślin“
B. Bagnal „Jak rysować i malować“
Ilustracje Internet
Jeśli artykuł spodobał Ci się, udostępnij go lub skomentuj.
Będzie mi miło! :)