VISUinterior

KLASYFIKACJA KOMPOZYCJI FLORYSTYCZNYCH

Wybierając wzór przestrzenny (rodzaj) układu trzeba wyjść od celowości, czyli trzeba znać funkcję, jaką będzie on spełniał oraz miejsce, w którym będzie ustawiony.

(Np. narożna przestrzeń sugeruje wysokie, wysmukłe aranżacje, szeroka przestrzeń z jasną ściana lub lustrem w tylnym planie – masywne układy przestrzenne, dekoracja stołu do posiłku wymaga kompozycji niskiej, nie za bardzo rozbudowanej lub na wysokiej nóżce, nagrobna – często leżąca płaska itd.)

WIĄZANKI

- kształt jednostronnie płaski – strona tylna jest wyższa, kwiaty nachylone ku przodowi na stopniowo zmiennej wysokości

- układ kwiatów swobodny – nieregularne odstępy pomiędzy poszczególnymi kwiatami

- zróżnicowana wielkość kwiatów – duże w środkowej części wiązanki, średnie rozmieszczone nieregularnie w stosunku do środkowych, małe i pąki w górnej części układu

- różna długość łodyg – mogą być kwiaty o łodygach długich, średnich, krótkich

- specyficzny układ barw i ich odcieni – ciemne w środkowej części wiązanki, jaśniejsze na zewnątrz ciemnych, najjaśniejsze najwyżej

- zieleń cięta – różne gatunki asparagusa i paproci, pojedyncze liście oraz pędy roślin ozdobnych z liśćmi

- układ przestrzenny symetryczny i asymetryczny.

WIĄZANKI JEDNOSTRONNE

mają jedną stronę płaska, co umożliwia położenie wiązanki na przedramieniu, stole itp. Najczęściej są one okolicznościowe, ślubne, do wręczania przy różnych okazjach lub jako dekoracja stołu.

WIĄZANKI LUŹNE

nie powinny być przeładowane ani zbyt ciężkie, ponieważ są przeznaczone do trzymania w ręku, dlatego określane są jako lekkie. Specjalną grupę wśród nich stanowią wiązanki ślubne stylowe zwane klasycznymi. Układa się je według ściśle ustalonych zasad.

Francuska wiązanka klasyczna

stanowi luźno związaną półkolistą formę, z której jednostronnie przewieszają się girlandy ułożone z drobnych kwiatów. Zwana jest również wiązanką stylową z girlandą. Najczęściej wykonywana z konwalii, frezji, hiacyntów lub innych delikatnych kwiatów mniejszych rozmiarów. Dodaje się do niej: asparagus pierzasty lub liście paprotki Adiantum. Miejsce związania okrywa tiulowa manszeta (opaska) przewiązana delikatnymi, cienkimi wstążeczkami. Coraz częściej tworzy się je także z większych kwiatów np. goździków, a girlandę tworzą kwiaty o długich łodygach, przez co całość jest bardziej masywna – nazywa się je wiązankami spływającymi.

Angielska wiązanka klasyczna

ma kształt regularnego trójkąta równoramiennego. Tworzy się ją z kwiatów o długich i sztywnych łodygach, takich jak róże, czy gerbery. Dodawana zieleń to asparagus lub wąskie, ozdobne liście. Miejsce wiązania maskowane jest wstążką.

Wiedeńska wiązanka klasyczna

ma kształt trójkąta prostokątnego. Dwa ramiona trójkąta wychodzące z kąta prostego wypełniają kwiaty. Dla ich zrównoważenia, w miejscu wiązania, w przeciwległej płaszczyźnie poziomej, upina się efektowne liście. W ten sposób tworzy się bazę dla pozostałych elementów. Miejsce wiązania może okrywać koronkowa lub gipiurowa manszeta (opaska), przewiązana szeroką wstążką.

Wiązanka fantazyjna

(nie jest wiązanką klasyczną) charakteryzuje się asymetrią układu, podkładem zrobionym z pędów i liści o specyficznym rysunku i kształcie, oryginalnymi kwiatami i dodatkami.

Wiązanka zwarta

zwana ciężką. Jej stronę płaską stanowi podkład z gałązek drzew iglastych lub krzewów o liściach zimozielonych, a kwiaty układane są w nich ściślej.

Ze względu na rodzaj podkładu, ten typ przeznaczony jest z okazji uroczystości żałobnych oraz rocznic o oficjalnym charakterze. Kładzie się je na trumnach, katafalkach, płytach nagrobnych, pod pomnikami i tablicami pamiątkowymi. Często komponowane są z kwiatów jednej barwy lub symbolizujących (np. barwy narodowe).

Rozróżniamy wiązanki zwarte

- z rączką

- na podkładzie (ze słomy lub trocin - poduszce, gąbce).

BUKIET

układ kompozycyjny wielostronny z roślin ciętych, oparty na symetrii promienistej o zarysie kolistym. Może być oglądany ze wszystkich stron.

Ze względu na sposób układania i wiązania wyróżniamy:

- bukiety luźne – poszczególne kwiaty nie stykają się ze sobą, są poprzedzielane zielenią

- bukiety zwarte – utworzone z kilku lub wielu kwiatów położonych bardzo blisko siebie i otoczonych zielenią i materiałami pomocniczymi.

Mogą mieć kształty zbliżone do półkuli, stożka, piramidy lub mogą być eliptyczno – jajowate. Najczęściej układane z dużej liczby różnorodnych kwiatów – stosowane do dekoracji wnętrz. Układane z kwiatów jednobarwnych i jednogatunkowych wręczane najczęściej z okazji szczególnie uroczystych np. jubileuszy.

Bukiet biedermeierowski

klasyczny przykład bukietu zwartego. Wykonuje się go symetrycznie i regularnie na planie koła. Kwiaty układa się ciasno, naokoło, nadając bukietowi przekrój półkolisty lub piramidalny. Gotowy osadza się w kryzie z tiulu lub koronki. Jego cechy:

- okrągły kształt, kwiaty z miejsca wiązania rozchylone na wszystkie strony

- układ musi zachowywać regularne odstępy pomiędzy poszczególnymi kwiatami

- wielkość kwiatów zbliżona w całym bukiecie, lub duże kwiaty w środku, a mniejsze równomiernie wokół

- długość łodyg jednakowa w kolejnych kręgach

- rozmieszczenie barw i ich odcieni równomierne przy jednej barwie lub harmonijne przy wielu barwach

- zieleń cięta – różne gatunki asparagusa i paproci oraz zieleń własna kwiatów

- układ przestrzenny oparty na symetrii promienistej.

Wianek, wianuszek

są to układy kompozycyjne z roślin ciętych, w których poszczególne kwiaty ułożone są szeregowo, tworząc zarys koła. Wianki mogą być plecione lub upinane na podkładzie.

Wianuszki dziecięce z drobnych kwiatków są na całym swym obwodzie jednakowo wysokie. Wianki ślubne mają wypiętrzony przód, dlatego zwane są wiankami diademowymi.

Przypinki

to niewielkie układy kompozycyjne z roślin ciętych używane do dekoracji fryzur, dekoltów, becików, sukien, welonów, nadgarstka, obrusów, butonierek itp. Ponieważ z reguły się je przypina noszą nazwę przypinek. Czasami nazywa się je korsarzami (głównie te na rękę). Przypinkę może stanowić jeden większy kwiat, na tle zielonego liścia lub też kilka drobnych kwiatków rozmieszczonych w zieleni np. asparagusa. Uzupełnieniem przypinki może być mała kokardka lub delikatny, tiulowy wachlarzyk.

Girlanda

jest jedną z najstarszych form dekoracji z kwiatów i zieleni. Jest to układ kompozycyjny z kwiatów i zieleni, wity i wiązany na kształt sznura. Do wykonania typowej girlandy używa się zawsze jakiejś osnowy, czyli rdzenia. Najczęściej jest to sznur. Ze względu na materiał, z którego są wykonane mogą być:

kwiatowe, ze stroiszu i mieszane: kwiatowo – stroiszowe.

Girlandy naśladują naturalne rośliny pnące i wijące się. Służą do ozdabiania domów, ulic, wejść, pergoli, łuków itp. We wnętrzach mieszkalnych girlanda stanowi element dekoracyjny podczas przyjęć i uroczystości rodzinnych.

W zależności od przeznaczenia i techniki wykonania wyróżniamy girlandy:

- płaskie – służą do dekoracji przedmiotów np. obrazów, stołów, transparentów, krzeseł;

- półokrągłe – są używane do zdobienia słupów, filarów, drzewców chorągwi, ram okiennych i drzwi;

- okrągłe – wolno wiszące, które mogą być oglądane z różnych stron, używa się ich do dekoracji ulic i placów.

Wieniec

układ kompozycyjny z roślin ciętych upinany i wiązany na kształt pierścienia. Jego kształt symbolizuje kontynuację życia po śmierci oraz wyraża pamięć. Składane są m.in. na grobach i pod pomnikami, a także otrzymują je zwycięzcy niektórych zawodów sportowych. Przeznaczenie wieńca decyduje o jego profilu, proporcjach, zestawie tworzywa roślinnego, barwności oraz trwałości. Gotowe wieńce dekoruje się wstęgami, szarfami i sznurami.

Ze względu na przekrój wieńce mogą być: płaskie, półokrągłe i okrągłe.

Ze względu na podkład wieńce mogą być:

- lekkie (obręczowe) – na obręczy z leszczyny lub wierzby. Wykonany jest ze stroiszu (jodła, świerk, daglezja, jałowiec, żywotnik) lub gałązek drzew i krzewów liściastych np. dębu, mahonii. Może być dekorowany kwiatami na całym obwodzie lub u swej podstawy wiązanką dostosowaną do jego kształtu.

- ciężkie(rzymskie) – wiązane na podkładzie ze słomy, który to stanowi jego konstrukcję. Może być wykonany z kwiatów, liści, pojedynczych końcówek gałązek drzew i krzewów iglastych, z mchu, szyszek, suchych kwiatów.

Najlepsze proporcje wieńca uzyskuje się, dy średnica jego otworu stanowi 1/3 szerokości wieńca lub gdy zachowany zostanie złoty podział: 5/8 promienia zajmie szerokość podkładu, a 3/8 otwór.

Zachowanie tych proporcji wpływa na ogólne wrażenie, jakie wywołuje gotowy wieniec.

Kosz

Kosz kwiatowy jest dekoracją, która znajduje zastosowanie przy okazji tzw. dużej gali, np. w czasie uroczystości jubileuszowych, w salach koncertowych i teatralnych.

Najczęściej używane kosze wykonane są z wikliny i maja różne kształty: okrągłe, owalne, z pałąkiem lub bez. Wypełnia się je kwitnącymi roślinami doniczkowymi, ciętymi kwiatami i zielenią. Nie używa się roślin doniczkowych z samych liści. W czasie Bożego Narodzenia można używać gałązek drzew iglastych oraz jemioły.

Mniejsze kosze wypełnione ciętymi kwiatami i zielenią można wręczać z okazji jubileuszy.

KOMPOZYCJA W NACZYNIU

Układanie kompozycji w naczyniu polega na zharmonizowaniu z naczyniem układanych w nim: kwiatów ciętych, zieleni ciętej, gałązek i roślin o ozdobnych liściach. Układanie roślin w naczyniach opiera się na określonych regułach. Najważniejsze jest wyczucie proporcji, wykorzystanie kontrastów i podkreślenie poszczególnych elementów kompozycji.

Kompozycje w naczyniach możemy podzielić w zależności od rodzaju użytych naczyń:

- Kompozycje w naczyniach wysokich: dzbanach i wazonach. Przeważnie zawierają większą ilość materiału roślinnego, są bardziej rozbudowane, przestrzenne. Wymagają dużej ilości miejsca do ekspozycji. Układanie w naczyniu wysokim wymaga wprawy i zręczności oraz użycia środków pomocniczych np. siatek, widełek itp.

- Kompozycje w naczyniach płaskich: misach, talerzach, czarach. Bazują na środkach pomocniczych takich jak kenzany lub gąbki. Zużycie materiału jest mniejsze niż przy wysokich. Z reguły są mniejsze i wymagają oglądania z bliska.

Zasady układania kompozycji w naczyniach - należy:

- przed przystąpieniem do wykonania zrobić projekt

- wybrać określony wzór przestrzenny

- dopasować do miejsca, gdzie będzie eksponowana (np. przy ścianie, czy otwarta przestrzeń)

- dobrać rodzaj i wielkość pojemnika

- dobrać kolor, wielkość, kształt kwiatów i liści, które będą użyte.

Wzory przestrzenne kompozycji w naczyniu oparte są na figurach geometrycznych.

Kompozycja w trójkącie

W trójkącie równoramiennym linią centralną jest linia wyznaczająca wysokość kompozycji i przebiegająca przez jej środek. Od niej w obydwie strony pod tym samym kątem odchodzą linia boczne. W tym planie rozmieszcza się rośliny w taki sposób, że motyw główny leży w centrum, w pobliżu podstawy trójkąta i zbudowany jest z kwiatów i liści dużych, w pełni rozwiniętych, elementy dodatkowe są coraz mniejsze, łodygi coraz dłuższe, a kwiaty mniej rozwinięte. W zewnętrznym obrysie znajdują się pączki małe listki i końce pędów.

Kompozycje w kształcie trójkąta równoramiennego dobrze wyglądają w naczyniach okrągłych, kielichowato rozszerzających się u góry , ze stopką lub bez. Wielkość naczynia i jego wysokość zależy od przewidywanej wielkości całej aranżacji i najlepiej, gdy opiera się na złotym podziale, zajmując 3 części wysokości, pozostałe 5 zajmują rośliny.

W trójkącie prostokątnym wysokość jest jednocześnie osią główną układu i może znajdować się po prawej lub lewej stronie pojemnika. Zewnętrzne – rysujące kształt trójkąta rośliny są lekkie. Ciężar układu jest skupiony wzdłuż pionowej osi, a motyw główny znajduje się w rogu (kącie prostym).

Kompozycja w kształcie trójkąta prostokątnego dobrze prezentuje się w naczyniach płaskich, prostokątnych.

Kompozycje w kształcie półksiężyca

Ten kształt kompozycji wymaga pojemników owalnych, przysadzistych, szerszych u podstawy i zwężających się ku górze. Motyw główny skupiony jest w najniższej części linii sierpowatej i tu umieszcza się najcięższe elementy roślinne. Końce linii sierpowatej zagięte są w górę i tworzą je końce pędów z drobnymi listkami i drobnymi pączkami kwiatowymi.

Kopmopzycje półkoliste

Linia zarysowująca kształt kompozycji jest wypukła w środkowej części, w miejscu motywu głównego i spływa łukami na boki, kończąc się poza obrębem naczynia. Motyw główny położony jest centralnie i wypełnia otwór naczynia. W tym miejscu skupione są najbardziej rozwinięte i największe kwiaty i liście. Elementy dodatkowe wychodzą z motywu głównego i kaskadowo spływają na dwie przeciwległe strony, zmniejszając swą wielkość i stopień rozwinięcia w miarę oddalania się od motywu głównego. Układanie roślin powinno być symetryczne. Naczynia do tych kompozycji to kielichy, czary i czasze na nóżkach i stopkach.

Dekoracje te nadają się do ustawienia na stołach, ponieważ są niskie, a ponadto, ze względu na swój kształt efektownie wyglądają, gdy ich dłuższa oś pokrywa się z dłuższą osią stołu.

Kompozycje w kształcie linii S

Układane po linii falistej, wygiętej w kształt litery S lub jej lustrzanego odbicia. Ta linia nosi nazwę krzywej Hogartha. Daje ona poczucie rytmu. Zaczyna się wysoko, w punkcie szczytowym kompozycji, powyżej jej środka, płynnie skręca w bok do dołu, przechodzi przez motyw główny osadzony u wylotu naczynia, by po jego przejściu zmienić swój bieg. Kompozycja wymaga roślin o długich, elastycznych, ale sprężystych pędach, w sposób naturalny wygiętych po linii łuku. Najbardziej masywne kwiaty zgrupowane są przy brzegu wazonu. Aby kompozycja utrzymała kształt, muszą one być umocowane w szyjce wazonu np. w siatce lub kuli mchu.

Najkorzystniejsze naczynia dla ekspozycji tego kształtu to wysmukłe owalne, masywne, beczułkowate lub kielichowate.

Kompozycja kolista

W tych aranżacjach wszystkie linie są wygięte łukowato i zbiegają się płynnie do środka układu, kończąc się motywem głównym usytuowanym w centralnym punkcie kompozycji, w dolnej partii kolistego obrysu. Motyw główny może być umieszczony albo w centralnym punkcie dolnej części obrysu, albo lekko przesunięty w bok, w zależności od tego, czy kompozycja ma być symetryczna, czy asymetryczna.

Kompozycja kolumnowa

Jest to układ wysoki, wysmukły, w kształcie wąskiego,, wydłużonego prostokąta lub wysokiego trójkąta o małej podstawie. Motyw główny akcentowany skupieniem kwiatów i liści może znajdować się ponad brzegiem naczynia, albo – jeśli układ jest lekki, przestrzenny – w połowie odległości między szczytem najwyższych liści lub gałązek a brzegiem naczynia.

Ten wzór najlepiej prezentuje się w naczyniach wysmukłych, pionowych, walcowatych o jednakowej szerokości na całej wysokości.

Kompozycja owalna

Można w niej korzystnie zaprezentować dużo tworzywa roślinnego. Największe kwiaty i najciemniejsze kolory są usytuowane w dolnych partiach owalu, tworząc motyw główny kompozycji. Zewnętrzne krawędzie owalu skupiają najlżejsze części roślin i najjaśniejsze barwy.

Kompozycje te prezentują się dobrze w naczyniach o zarysie poziomego owalu, które mają większą szerokość niż wysokość, ścianki wybrzuszone i są lekko spłaszczone od góry i dołu.

STROIKI OKOLICZNOŚCIOWE

Wieniec

- adwentowy – kładziony na stole, zawieszany na statywie lub pod sufitem. Jego szkielet to okrąg z drutu, do którego przyczepia się gałązki szlachetnych drzew iglastych (świerk srebrzysty, daglezja, jodła, sosna). Do wieńca montuje się cztery świece symbolizujące cztery pory roku. Ozdoby to: wstążki, bombki, szyszki, owoce i in. Tradycyjne kolory to: czerwony, zielony, biały i złoty. Wiesza się je na początku grudnia i wiszą do świąt.

- wiosenny (wielkanocny) – zwykle leżący, na różnym podkładzie (gąbka, słoma). Może być obłożony mchem, owinięty sizalem itp. Ozdoby to hiacynty, tulipany, żonkile, pisanki kurczaczki itp.

- na drzwi – najczęściej wykonany i wieszany z okazji świąt Bożego Narodzenia lub Wielkanocy.

Stroik gwiazdkowy – jest to swobodna kompozycja gałązek stroiszu, świec, bombek, szyszek, wstążek, suchych roślin i innych ozdób.

Palemka – z okazji Niedzieli Palmowej. Kompozycja tradycyjnie wykonana z witek wierzbowych pokrytych kotkami, ozdobionych suchymi roślinami, trawami i drobnymi kwiatkami.